O bóstwie Lada
Bóstwo Lada, będące emanacją miłości i wegetacji w słowiańskiej mitologii, cieszy się szczególnym zainteresowaniem zarówno wśród badaczy dawnych wierzeń, jak i w kulturze ludowej. Jego obecność w pieśniach ludowych i obrzędach wiosennych świadczy o głębokim zakorzenieniu tego kultu w świadomości Słowian.
W badaniach nad etymologią imienia Lada wskazuje się na słowiańskie korzenie słowa „łada”, które niesie konotacje związane z harmonią i porządkiem. Przekazy historyczne i mitologiczne łączą Ladę z postacią bogini wiosny, co odzwierciedla się w tradycyjnym obrzędzie topienia Marzanny, symbolizującej odchodzącą zimę. Zwyczaj ten, związany z przywitaniem wiosny i odrodzeniem przyrody, jest potwierdzeniem kultu Lada jako bóstwa płodności i odradzającego się życia.
W tekstach źródłowych, takich jak kroniki Jana Długosza, znajdujemy próby klasyfikacji Lada w panteonie słowiańskich bóstw. Chociaż Długosz błędnie utożsamiał Ladę z postaciami z mitologii greckiej i rzymskiej, jego wzmianki o kultach wiosennych świadczą o ważnej roli tego bóstwa w życiu duchowym dawnych Słowian.
Również w późniejszych źródłach, jak „Polskie Statuty Kościelne” czy modlitewniki, odnajdujemy zakazy dotyczące czczenia Lada i innych bóstw pogańskich, co potwierdza trwałość i siłę kultu w świadomości społecznej, mimo chrystianizacji terytorium Polski. Pieśni weselne z małoruskich tradycji czy śpiewy z regionu Lubelskiego zawierają wezwania do Lada, co podkreśla jej rolę w obrzędowości związanej z miłością i małżeństwem.
Interesującym aspektem kultu Lada jest próba jego reinterpretacji w kontekście chrześcijańskim, gdzie występuje ono jako symbole odradzającego się życia i miłości, podkreślające uniwersalność tych wartości, przekraczającą granice religijne.
W konkluzji, bóstwo Lada, pomimo złożonej historii interpretacji i różnorodności form kultowych, pozostaje ważnym elementem dziedzictwa słowiańskiego, łącząc w sobie aspekty miłości, płodności i odrodzenia przyrody. Jego obecność w obrzędach, pieśniach ludowych i tekstach historycznych świadczy o trwałym miejscu w kulturze i duchowości Słowian.
opr. SztucznIntelig.